Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế ở thành phố Hồ Chí Minh trong hội nhập kinh tế quốc tế

Abstract

Chất lượng tăng trưởng kinh tế là sự tăng trưởng kinh tế trong dài hạn theo chiều sâu, trên cơ sở sử dụng hiệu quả các nguồn lực tăng trưởng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao phúc lợi xã hội. Thước đo chất lượng tăng trưởng kinh tế được thể hiện thông qua các chỉ tiêu: hiệu quả sử dụng các nguồn lực tăng trưởng; chỉ tiêu liên quan đến phúc lợi xã hội; chuyển dịch cơ cấu kinh tế; khả năng đảm bảo cơ sở hạ tầng, môi trường sinh thái trong quá trình tăng trưởng và năng lực cạnh tranh tăng trưởng. TP.HCM trong giai đoạn 1991 – 2008 đã đạt những thành tựu quan trọng về tăng trưởng kinh tế xét dưới góc độ số lượng. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm của thành phố giai đoạn 1991 – 2008 đạt 11,14%/năm. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế của thành phố giai đoạn này chủ yếu là do tăng các yếu tố đầu vào – tăng trưởng về lượng còn chất lượng của tăng trưởng thể hiện sự đóng góp của nhân tố năng suất tổng hợp - TFP còn khá thấp. Giai đoạn 1994 – 2000, nhân tố TFP đóng góp có 18,22% vào tăng trưởng kinh tế của thành phố và giai đoạn 2001 – 2008 nhân tố TFP đóng góp 21,8 %. Chất của sự tăng trưởng dựa trên sự chuyển dịch cơ cấu nội bộ ngành kinh tế của thành phố còn thấp; cơ sở hạ tầng kỹ thuật không đảm bảo cho tăng trưởng kinh tế; môi trường sinh thái ngày càng bị đe dọa nghiêm trọng; năng lực cạnh tranh tăng trưởng của TP.HCM chưa cao. Tăng trưởng kinh tế thành phố đang đứng trước mâu thuẫn cơ bản giữa thực trạng tăng trưởng theo chiều rộng với yêu cầu đòi hỏi tăng trưởng theo chiều sâu. Mâu thuẫn cơ bản này biểu hiện thành những mâu thuẫn cụ thể sau: mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực với tình trạng lãng phí các nguồn lực hiện nay; mâu thuẫn giữa việc tăng trưởng kinh tế nhanh với tình trạng quá tải của hệ thống hạ tầng kỹ thuật; mâu thuẫn giữa việc tăng trưởng kinh tế nhanh với vấn đề môi trường ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng; mâu thuẫn giữa tăng trưởng kinh tế nhanh với tình trạng phân hóa giàu nghèo càng tăng và mâu thuẫn giữa tăng trưởng kinh tế với yêu cầu cải cách hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh, môi trường đầu tư trong xu hướng hội nhập quốc tế. Để nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế, trong thời gian tới thành phố cần đẩy mạnh việc cải cách hành chính; nâng cao hiệu quả đầu tư, đặc biệt là đầu tư từ nguồn vốn nhà nước; tập trung các nguồn lực trong và ngoài nước vào việc phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật của thành phố; cần phối hợp với các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam để xây dựng các chương trình hợp tác; tập trung các nguồn lực và cơ chế chính sách để phát triển khoa học công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đồng thời phải có các chương trình hành động thiết thực quan tâm đến đời sống và phúc lợi của người dân, nhất là những người có thu nhập thấp. THESIS ABSTRACT : The quality of economic growth is economic growth in the long term in depth, on the basis of efficient use of resources for growth, contributing to economic restructuring and improving social welfare. Measure the quality of economic growth is expressed through the criteria: efficient use of resources for growth; indicators related to social welfare, economic restructuring; ability to ensure the infrastructure, ecological environment in the process of growth and competitiveness growth. Ho Chi Minh city in the period 1991 - 2008 has achieved the important achievements of economic growth, considering the quantity of growth. The growth rate of GDP of the city's annual period 1991 - 2008 reached 11.14%/year. However, the economic growth of the city at this stage is mainly due to increase of input factors – quantity of growth – but the quality of growth is reflected by the contribution of total factor productivity – TFP - rather low. Period 1994 - 2000, the factor TFP just contributed 18.22% in economic growth of the city and in the stage from 2001 to 2008, TFP contributed 21.8%. Quality of growth based on internal restructuring of the city's economic sector is low; technique infrastructure does not guarantee economic growth, ecological environment is increasingly threatened seriously; competitive ability for growth of Ho Chi Minh city is not high. Economic growth of the city is facing fundamental contradiction between the practice of wide growth with requirement of deep growth. This fundamental contradiction manifests the following specific conflicts: the conflict between the requirement of enhancement the efficient use of resources with wastefulness of resources now; the conflict between rapid economic growth with overload of the technique infrastructure system; the conflict between rapid economic growth with increasingly environmental pollution seriously, the conflict between rapid economic growth with the status divide between rich and poor is increasing; conflict between economic growth with requirements administrative, business environment, investment environment improvements in the trend of international integration. To enhance the quality of economic growth, the city have to promote administrative reform in the next time, improve the efficiency of investment, especially investment from state funds; concentrate all domestic and foreign resources in the development of technique infrastructure of the city; should coordinate with the provinces in the southern key economic sectors to build up the cooperative programs; focus resources and policy mechanisms for scientific and technological development and improve the quality of human resources; simultaneously, it should have the practical programs support for lives and welfare of people, especially for those with low incomes.